De Ontelbaren (2016)
Rol: Moammed
Over de Voorstelling
De voorstelling “De Ontelbaren” is een theater-project waarin verhalen van vluchtelingen worden verweven met het theaterstuk Boeren Sterven van Franz Xaver Kroetz. De voorstelling is geregisseerd door Yvonne van Beukering (Afslag Eindhoven) en Mechtild Prins (Theatergroep Hollandia).
Actuele aanleiding
Grote stromen vluchtelingen zijn de afgelopen tijd naar Europa gekomen, en dat zal de komende tijd aanhouden. Ze zijn op zoek naar veiligheid en geborgenheid, een beter leven. In het theaterproject In Bezeten Aarde volgen we een aantal van hen, die onlangs in Brabant zijn aangekomen. We leren hen kennen, hun geschiedenis, de ellende, de vlucht naar Europa, hun zoektocht naar geluk, hun ervaringen met Nederland.
Documentaire Werkwijze
Voor het documentair deel van de voorstelling zijn een aantal vluchtelingen geïnterviewd die op dit moment verblijven in de noodopvang Fatima in Tilburg, in afwachting van een status. De interviews zijn uitgeschreven en uit deze teksten zijn fragmenten gekozen die binnen de tekst “Boeren Sterven” passen.
Daarnaast hebben de studenten voor het begrip van de situatie onderzoek gedaan naar de huidige situatie in voornamelijk Syrië.
Boeren Sterven
Boeren Sterven van Franz Xaver Kroetz schetst het drama van mensen op de vlucht, die de geboortegrond onder hun voeten zijn kwijtgeraakt. Het biedt inzicht in, en kijkt met compassie naar de wanhoop en beweegredenen van de gelukszoekers, voor wie hun veilige thuis geen toekomst meer bood.
Ze zoeken nieuwe geborgenheid op nieuwe grond, waar ze botsen op een cultuur die de hunne niet is. Ze kunnen maar moeilijk begrijpen dat die hen nogmaals dreigt te vernietigen.
Het is een keihard, actueel stuk over mensen die thuis ontvluchten in de hoop op een beter leven, die waarschuwingen negeren dat het niet zo rooskleurig is, die geen benul hebben van de realiteit van de grote globale urbane wereld, ondoordringbaar beton, waar niets op groeit. Kroetz noemt de stad “de slager”, die doodt om (vervolgens op) te eten.
De Crisis in Syrië
De Syrische president Bashar al-Assad is sinds 2011 met diverse groeperingen verwikkeld in een strijd om de macht. Dit begon toen tijdens de Arabische Lente grote groepen demonstranten een einde van de corruptie en de vrijlating van duizenden politieke gevangenen eisten. Deze protesten gingen al snel over in gewelddadige conflicten en mondden uiteindelijk uit in een bloedige burgeroorlog die nog altijd voortduurt.
Het conflict heeft een sektarisch karakter gekregen. Het staatsleger van Assad bestaat grotendeels uit moslims met een sjiitische achtergrond en wordt gesteund door sjiitische organisaties zoals Hezbollah. Ook Iran en Rusland steunen Assad. Soennitische moslims verenigen zich in rebellengroepen, waaronder het Vrije Syrische Leger, Jahbat Al-Nusra (een afsplitsing van Al Qaida) en Daesh (In Nederland beter bekend als ISIS). Deze rebellen zijn in tegenstelling tot de sjiitische groepen erg versplinterd en bevechten ook elkaar.
Veel EU-lidstaten hebben te maken met de gevolgen van de strijd in het land. Door het toenemende geweld is er sinds 2013 een enorme vluchtelingenstroom op gang gekomen. Honderdduizenden vluchtelingen zijn naar Europa getrokken om asiel aan te vragen, vaak ook omdat ze in omringende Arabische Landen, zoals de Verenigde Arabische Emiraten of Saudi-Arabië niet welkom zijn.
Het verhaal van de vluchteling
De vluchtelingen die we voor deze voorstelling spraken, hadden veelal min of meer hetzelfde verhaal. De landen waar ze vandaan komen waren tot vrij recent zeer veilige, welvarende landen. Zo heeft Syrië, voor de burgeroorlog, zelf nog enkele miljoenen vluchtelingen opgenomen en hebben veel mensen een tweede huis op het platteland waar ze tijdens de zomers verblijven. Het was een welvarend land en tot 2011 zelfs een populaire toeristische bestemming.
De situatie in Syrië, maar ook andere landen zoals Irak of Pakistan, is op dit moment echter heel anders. Door de voortdurende oorlog is er een tekort aan vrijwel alles: voedsel, water, brandstof. Het dagelijks leven ligt al twee jaar stil, waardoor mensen niet meer kunnen werken en het is er zeer onveilig. Afhankelijk van het gebied waar de vluchtelingen vandaan komen, staan ze onder een schrikbewind van Daesh, worden steden gebombardeerd door het staatsleger, de rebellen of Jahbat Al-Nusra. Vrouwen mogen niet naar school, christenen worden gedood, moslims die niet leven volgens de regels van Daesh lopen het risico gedood te worden, mensen die kritiek op het bewind hebben zijn in levensgevaar. Men mag niet roken, geen alcohol drinken en een van de vluchtelingen vertelde het verhaal dat ze in levensgevaar was omdat ze Engels gestudeerd had.
De bewerking
In de bewerking van het stuk integreren we de actuele situatie waar vluchtelingen in Nederland zich nu in bevinden. Het oorspronkelijke stuk Boeren Sterven biedt uitstekende aanknopingspunten voor een actualisering. In de nieuwe versie worden verhaallijnen van echte oorlogsvluchtelingen ingebracht die op dit moment in Brabant een nieuw bestaan proberen op te bouwen. In deze verhalen leren we hun geschiedenis kennen, de oorlog, de vlucht naar Europa, hun zoektocht naar geluk en hun eerste ervaringen met Nederland.
In het stuk gaat het niet zozeer om de uiterlijke kenmerken van het bestaan van de vluchteling, maar wordt met name de rauwe binnenkant van hun wanhoop beschreven, de heftigheid van hun ontworteling en hun panische pogingen om weer vat te krijgen op hun leven. In de voorstelling volgen we de lijn van de broer en zus die naar de stad trekken. Die wordt verweven met de concrete, actuele verhalen van vluchtelingen uit het azc.
Met dank aan
Begeleidende docenten:
Moniek Frankort
Martijn Bouman
Peter Dictus
De inwoners van Noodopvang Fatima
En verder
Mo van Sas
Meer informatie op de website van Afslag Eindhoven
